حمل و نقل بار چه امروزه و چه از دیرباز نقش مهم و اساسی را در شکلدهی به جوامع گوناگون و کمک به پیشرفت آنها داشته است. به واسطه این امر، مبادلات میان قومیتهای مختلف در سرتاسر دنیا شکل میگیرد و این موضوع در رونق و کسب درآمد هر دو سمت مبادله کننده، نقش داشته و مهم شمرده میشود.
اهمیت این موضوع تا حدی زیاد است که میتوان از آن بر علیه یک کشور یا گروهی خاص، استفاده کرد. بستن راههای ارتباطی و جلوگیری از حمل و نقل بار به نقطه مورد نظر، میتواند باعث تضعیف و نابودی یک کشور یا گروهی بهخصوص باشد.
در نقطه مقابل اگر کشوری از سیستم حمل و نقل به روز و کارآمدی برخوردار باشد و از آن در جهت درستی بهره ببرد، میتواند شاهد پیشرفت اقتصادی، جذب سرمایه از دیگر کشورها، بالا رفتن سطح رفاه اجتماعی و بسیار مزیتهای دیگری باشد.
انواع روشهای حمل و نقل بار
اهمیت این موضوع باعث شد تا بشر به دنبال بهترین روشهای برای انجام آن باشد، که در ادامه آنها را مشاهده میکنید:
روش حمل بار: جادهای
امروزه حمل و نقل بار از طریق زمینی با کمک تریلرها، کامیونها، تانکرها، وانتهای سبک و سنگین و قطارهای باربری انجام میگیرد. این شیوه پیشینه زیادی دارد و حتی قبل از وجود ماشینها، با کمک چهارپایان انجام میشده است. مزیتهای آن را میتوانید در ادامه مشاهده کنید:
1. تحویل بار به درب منزل
تنها روشی که امکان رساندن بار به درب خانه شما را دارد، زمینی است. حتی دیگر روشهای نیز برای تحویل نهایی میبایست از آن استفاده کنند.
2. حمل و نقل بار به نقاط غیر قابل دسترس
مناطق محروم و دور افتاده عموما دسترسی به روش دریایی و هوایی را ندارند و یا ممکم است موقعیت جغرافیایی یک منطقه، تنها این روش را برای تحویل بار مناسب سازد، محیطهای کوهستانی از این نوع هستند.
3. مناسب برد کوتاه
هزینه متناسب و سرعت خوب در این روش باعث شده تا گزینه مناسبی برای مسافتهای کوتاه باشد.
4. ریسک کمتر
به دلیل یکپارچه بودن فرآیند بارگیری، میزان خسارتهای وارده به بار تا حد زیادی کاهش مییابد. در این شیوه، محموله تنها یک دفعه، بارگیری میشود و در نهایت تحویل مقصد خواهد شد.
5. هزینه پایین بستهبندی
به دلیل کم بودن تنش مسیر و خطرات آن در مقابسه با دیگر روشها، نیاز به پوششهای چند لایه برای هر محموله نیست و این امر با سرعت بیشتری صورت میگیرد.
6. شروع به کار آسان
خرید خودروهای مناسب باربری در مقابل خرید کشتی و یا کوچکترین انواع هواپیما، بسیار به صرفهتر خواهد بود. از این رو، شروع به کار در این روش، آسانتر بوده و نیاز به سرمایه گذاری کمتری برای خرید تجهیزات دارد.
7. سرعت بالا برای بارهای فوری
حرکت کشتیهای باربری و یا هواپیماهای مخصوص این کار تا زمانی که به حد مناسبی نرسد، به تعویق میافتد، از این رو برای ارسال فوری یک محموله، نمیتوانند گزینه مناسبی باشند. اما در حمل و نقل زمینی به دلیل بیشتر در دسترس بودن وسایل جابهجایی بار، میتوان تا حد زیادی به آن برای ارسال فوری بار اعتماد کرد.
روش حمل بار: دریایی
صورت دیگر حمل و نقل، روش حمل و نقل دریایی است که توسط کشتی، نفتکش، کانتینر بر و شناورها، صورت میپذیرد. این روش مزایا و معایبی دارد که در ادامه آنها را بررسی خواهیم کرد:
1. هزینه پایین
با توجه به بالا بودن فضای ذخیره بار در این روش، میزان باری که میتوان با این روش حمل کرد، بسیار بیشتر است. به همین دلیل هزینه جابهجایی بار در دریا، بسیار به صرفهتر خواهد بود.
2. سرعت کم
کشتیهای حمل بار، وزن بسیار بالایی را در نتیجه بارگیری میزان زیادی محموله، دارند. از این رو برای پایین آوردن خطرات موجود در دریا که قابل پیشبینی نیستند، میبایست با احتیاط در این مسیر، به پیش بروند. همین مسئله باعث شده تا زمان جابهجایی در این روش بسیار طولانیتر باشد.
روش حمل بار: ریلی
ایران دارای پتانسیل بالایی در زمینه پیشرفت صنعت ریلی است، اما هیچگاه این صنعت نتوانسته نیازهای و انتظارات را برطرف کند. موقعیت جغرافیایی ایران به گونهایی است که بهترین راه برای کشورهای غربی در جهت تبادل بار و یا جابهجایی مسافر، است.
در سالهای اخیر برخی سرمایهگذاران اقدام به واردات تجهیرات به روز برای نو کردن ناوگان ریلی کردهاند و در صورت ادامه این روند، نتیجههای خوبی هم برای سرمایهگذارن و هم برای دولت به دنبال خواهد داشت.
در این شیوه از واگنهای متنوعی برای جابهجایی بار استفاده میشود که واگن مسطح، یخچالی، مسقف، لبه کوتاه و لبه بلند و مخزن، نام دارند. هر یک از این موارد با توجه به ویژگیهای واگن، کاربردهای خاصی دارند.
در حمل و نقل با این روش باید به نکات زیر توجه داشت:
1. وجود دسترسی برای همه
با این وجود که از نظر قانونی حق استفاده از این صنعت به دولت واگذار شده است، اما شرایطی فراهم شده تا سرمایهگذارن نیز بتوانند به این عرصه ورود کنند و در پیشرفت آن سهیم باشند. با پرداخت اجاره سالانه هر شخصی میتواند از این سیستم برای حمل بار یا مسافر، بهره ببرد.
2. آلودگی کمتر
اصولا خطوط ریلی در مناطق خارج شهر و محیطهای مسکونی هستند، به همین دلیل آلودگی صوتی در این روش حمل و نقل بسیار پایینتر است. از طرفی با حمل مقدار زیادی از بار در هر جابهجایی، یک قطار میتواند جایگزین چندین تریلی یا کامیون باشد و در مصرف سوخت صرفهجویی چشمگیری کند.
3. سرعت در حمل و نقل
قطارها قابلیت طی کردن مسیرهای طولانی را بدون نیاز به توقف برای سوختگیری و موارد این چنینی، دارند که باعث میشود زمان ارسال محموله بسیار کاهش یابد.
روش حمل بار: هوایی
به کمک هواپیماهای بهخصوص و دارای توان و حجم بالای جابهجایی بار در این روش انجام میپذیرد. از این شیوه و به کمک هواپیماهای مسافربری برای جابهجایی نفرات نیز استفاده میشود.
این شیوه متاسفانه در کشور ما از جایگاه کمرنگی برخوردار است و نتواسته نقش چشمگیری در صنعت حمل و نقل داشته باشد. از دلایل مهم این موضوع میتوان به تحریمهای خارجی علیه صنعت هوایی و یا عدم وجود دانش کافی برای بومی سازی آن و خودکفایی، اشاره کرد. این شیوه مزیتهای چشمگیری دارد که جایگاهی بالا به آن در میان دیگر شیوهها بخشیده است.
1. امنیت بالا
استانداردهای سخت گیرانهای چه در زمینه جابهجایی مسافر و چه در زمینه حمل و نقل بار در این صنعت وجود دارد که سبب شده اعتماد کاربران به این شیوه بیشتر باشد.
2. سرعت بسیار بالا
از میان تمام روشها، حمل و نقل هوایی بالاترین سرعت در جابهجایی را دارد و در زمانی بسیار کمتر میتواند بارها را به مقصد برساند.
البته در این روش محدودیتها و نقاط ضعفی نیز وجود دارد که شامل:
3. هزینه بالا
هزینه بالا شاید بزرگترین دلیل کمتر استفاده شدن این روش در کشورهای کمتر توسعه یافته باشد. وسایل مورد استفاده در این صنعت حساس و بسیار گران قیمت بوده و همین موضوع باعث بالا رفتن هزینههای تمام شده برای حمل و نقل بار و مسافر خواهد شد.
روش حمل بار: ترکیبی
با توجه به موقعیتهای جغرافیایی مختلف، امکان حمل بار بهصورت مستقیم و تنها با استفاده از یک روش، امکان پذیر نیست. از این رو میتوان محموله مورد نظر را با ترکیبی از روشهای اشاره شده به مقصد رساند. این امر در مواردی که ممکن است هزینه استفاده از روش هوایی، بالا باشد نیز، کارآمد خواهد بود و میتوان با ترکیبی از حمل و نقل دریایی و زمینی، بار را به نقطه مورد نظر رساند.
شرایط حمل انواع بار
از لوازم خانگی، ماشینآلات، مواد خوراکی و گسترهی بسیار زیادی از مواردی دیگر در صنعت حمل و نقل، جابهجا میشوند. هر کدام بنا به ارزش و ماهیتی که دارد به شیوهای خاص و با وسایل مناسب میبایست جابهجا شود. اگر در هنگام انجام این فرآیند از وسیله مناسب استفاده نشود ممکن است خسارتها و صدمات غیر قابل پیشبینی به محموله وارد شود که در صورت نیاز سنجی صحیح میتوان از آن جلوگیری کرد.
انواع بار و روش حمل آنها را در ادامه بررسی خواهیم کرد:
سوختهای مایع و گاز
حساسترین نوع بار برای جابهجایی، سوختهای مایع و گاز هستند که به علت حساس بودن به گرما و عوامل محیطی و امکان اشتعال، میبایست به درستی و طیق استانداردهای جهانی جابهجا شوند تا از اتفاقات و خسارات جلوگیری شود. برای حمل و نقل بین شهری از تانکرهای مخصوص و برای ارسال به کشورهای خارجی بهترین راه استفاده از نفتکشها است که با قیمت ارزان، مقدار زیادی سوخت را به مقصد میرسانند.
مواد غذایی
عمر کوتاه این محصولات یک چالش بزرگ برای صنعت حمل ونقل بوده است. اما با پیشرفت صنعت خودرو سازی کامیونهای یخچالدار یا تانکرهای مخصوص حمل لبنیات، به کمک این صنعت آمدهاند. برخی از مواد غذایی نیز خشک و دارای تاریخ مصرف هستند، اما بهتر است برای حمل هر شکلی از این محصولات از وسایل مناسب و پرسرعت استفاده شود.
حیوانات
بهتر است حمل و نقل برای این دسته در فواصل کوتاه انجام شود، چرا که فراهم سازی شرایط مناسب جابهجاییهای طولانی در این مورد کمی دشوار است. میبایست از هوای آزاد در هنگام حمل و نقل بهره ببرند و به آب و غذا در تمام طول سفر، دسترسی داشته باشند. در هر حال طولانی بودن چنین جابهجاییهایی میتواند باعث تلف شدن دام شود.
خودرو سبک و سنگین
برای تحویل خودروهای نو و تازه تولید شده و یا جابهجایی وسایل دارای مشکل فنی یا تصادف کرده، از وسایل نقلیهی جادهای که به صورت مسطح هستند استفاده میشود. در مواردی برای حمل خودروهای گران قیمت، از ماشینهای نیمه سنگین که قسمت بار آنها مسقف است، بهره میبرند که قیمت بیشتری نیز نسبت به روشها معمولی دارد.
تریلرهای مخصوص حمل خودرو، تریلرهای کفی و کامیونتها، از وسایل مورد استفاده برای جابهجایی چنین محصولاتی هستند.
شرکت باربری چیست و چه مزیتهایی دارد؟
این شرکتها با دنبال کردن روندی مشخص در ارسال بار به نقاط مختلف، توانستهاند این فعالیت را بهصورت تخصصی به انجام برسانند. این شرکتها مزیتهای زیادی در زمینه ارسال بارو حمل و نقل دارند که در ادامه آنها را مشاهده میکنید:
سهولت در بار زدن و تخلیه
این شرکتها با برعهده گرفتن این بخش از انجام کار، از مراحل ابتدایی بار زدن تا تخلیه را انجام میدهند و دردسر وجود واسطه در این بین را از میان میبرند.
دسترسی آسان
شرکتهای باربری زیادی در این زمینه فعالیت میکنند که شعبههای زیادی در نقاط مختلف کشور دارند، از اینرو دسترسی به آنها چندان دشوار نیست.
تحویل مطمئن
این شرکتها در روند تهیه بارنامه و مدارک مورد نیاز برای ارسال بار، از تجربه بالاتری برخوردارند و این امور را بر عهده میگیرند. انجام این فرآیند طبق روند قانونی و با مسولیت این شرکتها انجام میشود.
نتیجهگیری
شناخت روشهای حمل و نقل مدرن کمک شایانی به دست پیدا کردن به موقعیتهای مناسب از نظر هزینه و زمان ارسال خواهد کرد. شرکتهای باربری که پیشتر در مورد آنها گفتیم به عنوان راهحلی مناسب در زمینه حمل و نقل بار هستند که با هموار کردن این فرآیند برای کاربران، میتوانند گزینه مناسبی برای انتخاب باشند، چرا که پوشش کاملی را برای انواع روشهای حمل بار و برای انواع آن ارائه میدهند.