چک لیست نگهداری پیشگیرانه برای مدیران این امکان را فراهم می‌آورد که وظایف تعمیر و نگهداری را از قبل برنامه‌ریزی کنند. این برنامه‌ریزی تضمین می‌کند که پرسنل بدون اتلاف وقت و هزینه اضافی سفارشات و خدمات را در اسرع وقت به انجام برسانند. به عنوان یک مدیر ناوگان هر دقیقه از زمان که خودرو خارج از سرویس عمل می‌کند معادل اتلاف سرمایه‌گذاری است؛ بنابراین کلیه خودروهای ناوگان باید پیش از بروز هرگونه مشکل در معرض فعالیت نگهداری پیشگیرانه قرار داشته باشند. در این میان تدوین یک چک لیست نگهداری پیشگیرانه به برنامه‌ریزی مناسب شما در این میان کمک می‌کند.
نکات اساسی در تدوین برنامه نگهداری پیشگیرانه برای ناوگان
لیست زیر شامل برخی موارد اساسی است که اکثر وسایل نقلیه به آن نیاز دارند. اما در تدوین این چک لیست حتما توصیه‌های ارائه شده توسط سازنده خودرو را بررسی کنید.
- تعویض روغن موتور و فیلتر
- بررسی سیال گیربکس
- بررسی سیستم سوخت رسانی
- بررسی سیستم خنک کننده
- بررسی موتور و گیربکس
- بررسی محور محرک، اتصالات، تسمه‌ها و شلنگ
- انجام تون آپ
- بررسی سیستم الکتریکی و اجزای موتور
- بررسی سلامت فرمان
- بررسی لاستیک‌ها، رینگ‌ها
- بررسی سیستم اگزوز
- بررسی چراغ‌ها
- بررسی بدنه، شیشه، آینه‌ها
- بررسی عملکرد برف پاک کن
- بررسی کمربند ایمنی، بوق، سیستم‌های کمکی
- بررسی نشتی مایع
البته پیگیری این وظایف برای یک مدیر ناوگان در صورت استفاده از سیستم سنتی می‌تواند چالش برانگیز باشد. بنابراین استفاده از نرم‌افزارهای مرتبط بهترین گزینه برای انجام این فعالیت است.
ملاحظات کلیدی هنگام ساخت چک لیست نگهداری پیشگیرانه
باید توجه داشت که فرمت یکسانی برای این منظور وجود ندارد و شما می‌توانید بر اساس نیاز خود چک لیست مد نظر را طراحی نمایید. اما در هر صورت بهتر است به این موارد توجه کنید:
الف-در نظر گرفتن اهداف نگهداری پیشگیرانه
در ابتدا متناسب با ناوگان خود هدف تعمیر و نگهداری را مشخص کنید. شما در نظر دارید به چه نقطه‌ای برسید؟ برخی سازمان‌ها بر کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری متمرکز هستند؛ در حالی که برخی دیگر به سمت ارتقای ایمنی و یا بهره‌وری سوخت تمرکز می‌کنند. برخی نیز هر دو مورد را مد نظر قرار می‌دهند. در هر حال بدون لحاظ کردن هدف، تنظیم یک چک لیست سرگردان به شما کمکی نخواهد کرد.
ب- علل از کار افتادن خودرو
پس از تعیین هدف، مسلما باید در نظر داشته باشیم که هر گونه از کار افتادن و خرابی خودرو می‌تواند مانع دستیابی به هدف شود. به عنوان مثال اگر هدف ما حداقل کردن هزینه‌هاست؛ مسلما توقف چند ساعته خودرو برای چک کردن اولیه قطعا ارزش بالاتری نسبت به هر گونه کار افتادن بدون برنامه‌ریزی آن دارد. شما با تدوین یک چک لیست دلایل احتمالی خرابی برنامه‌ریزی نشده ناوگان را مشخص کرده و برای برطرف کردن آن اقدامات لازم را انجام دهید. پس هرگونه تلاش در این جهت مقرون به صرفه است.
شش نکته مهم برای تدوین یک چک لیست نگهداری پیشگیرانه
در ادامه 6 نکته از مهم ترین نکات تدوین چک لیست پیشگیرانه را با هم بررسی میکنیم. با پیشگامان آسیا همراه باشید.
نکته اول) تمام اجزای خودرو را در چک لیست بگنجانید
هنگام تدوین چک لیست مطمئن شوید که تمام اجزای مورد نظر را متناسب با نوع خودرو لحاظ کرده‌اید. از دست دادن یک بخش مهم احتمال و ریسک در معرض خرابی خودروها ی ناوگان را افزایش می‌دهد.
نکته دوم) فعالیت‌های ضروری را از انواع غیر ضروری جدا کنید
گاهی اوقات انجام برخی موارد و لحاظ نمودن آنها ضروری نیست و حتی می‌تواند هزینه‌بر باشد. به عنوان مثال فعالیت تعویض لاستیک بجای چرخاندن و یا جابجا کردن آنها.
برای این منظور بهتر است قبل از انجام هر کاری به سوالات زیر پاسخ دهید:
*در نظر دارید از چه هزینه‌ای جلوگیری کنید؟
*آیا هزینه فعالیت مورد نیاز بیش از خساراتی می‌باشد که برای جلوگیری از آن طراحی شده است؟
این سوالات می‌تواند کارهایی که واقعا مورد نیاز است را بدون اتلاف منابع برای انجام تعمیرات و نگهداری پیشگیرانه ناکارآمد انجام دهید.
نکته سوم) پرسنل مسئول وظایف را مشخص کنید
مشخص کردن پرسنل مسئول به اندازه تدوین شرح وظایف مهم است. بسیاری از کارها می‌تواند توسط رانندگان انجام شود، در حالیکه برخی نیاز به فعالیت تخصصی دارد. تعیین فرد مسئول هر وظیفه به شما کمک می‌کند تا چک لیست‌هایی مطابق با نیاز خود تهیه کنید.
نکته چهارم) تعمیرات و نگهداری را بر اساس نوع خودرو سازماندهی کنید
وظایف مختلف جدول زمانی خاص خود را دارند که به سازماندهی چک لیست بر اساس دوره زمانی انجام آن کمک می‌کند. به عنوان مثال وظایف روزانه با سالانه شرح متفاوت خود را دارند. از طرفی برخی کارها مانند بررسی روغن گیربکس یا روغن موتور که در یک گروه‌بندی قرار دارند می‌تواند با صرفه‌جویی در زمان بازرسی خودرو را ساده‌تر کند.
نکته پنجم) یک چک لیست برای بازرسی قبل از ارائه خدمات توسط خودرو ایجاد کنید
اغلب اوقات ما به نگهداری پیشگیرانه به عنوان یک کار تکراری نگاه میکنیم که در طول عمر وسیله نقلیه انجام می‌گیرد. با این حال بازرسی هر وسیله (خواه نو و خواه دست دوم) که اولین بار به ناوگان شما وارد می‌شود حایز اهمیت است. ایجاد یک چک لیست برای بازرسی خودرو قبل از وارد شدن به مسیر خدمت رسانی این فرصت را به شما می‌دهد که اطلاعات مهم مورد نیاز وسیله نقلیه را در همان ابتدا ثبت کنید.
نکته ششم) شرح وظایفی واضح و در عین حال مختصر داشته باشید.
وقتی نوبت به تدوین چک لیست می‌شود، لازم است هر مورد به ترتیبی منطقی و با جزییات لازم نوشته شده و شرح هر کار واضح و کامل باشد. ضمن اینکه حداکثر اختصار در نگارش آن و توجه به وجود یک جریان منطقی را نیز داشته باشید.
بررسی یک نمونه چک لیست نگهداری پیشگیرانه
با توجه به موارد ارائه شده شما می‌توانید هم اکنون نسبت به تدوین چک لیست اختصاصی خود اقدام کنید و سپس با استفاده از نرم‌افزارهای مرتبط مدیریت اجرای آن را انجام دهید. در اینجا برای بررسی بیشتر یک نمونه چک لیست تعمیر و نگهداری پیشگیرانه را جهت دانلود و استفاده شما ارائه میکنیم.
