بارنامه عنوانی آشنا است برای کسانی است که بار جابه‌جا می‌کنند و یا نیاز به این کار دارند. این کلمه جزو ادبیات رایج موجود در صنعت باربری است و بسیار شناخته شده است. اما تعریف دقیق بارنامه چیست؟ از کی این واژه وارد ادبیات حمل و نقل شده است؟ چرا باید بارنامه صادر شود؟ چه انواعی دارد و شامل چه اطلاعاتی باید باشد؟
این موارد نمونه‌هایی از سوالات موجود درباره‌ی بارنامه است که باید به آن‌ها پاسخ داده شود تا هر کسی که در این حوزه کار می‌کند، بتواند به طور کامل این کلمه و موارد مربوط به آن را بشناسد. با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.
تعریف بارنامه چیست؟
بارنامه در واقع یک سند است که از آن برای انتقال محموله‌ها و بارها استفاده می‌شود و بدون آن امکان انتقال هیچ باری از یک مبدا به مقصدی خاص وجود ندارد. این سند ماهیت حقوقی دارد و در انگلیسی به نام bill of loading یا bL شناخته می‌شود.
به عبارت دیگر بارنامه قرارداد رسمی و حقوقی است که میان صاحب بار و شرکت حمل‌کننده بار بسته می‌شود که این سند به شخص حمل‌کننده بار اجازه می‌دهد تا بار را از انبار یا هر جایی که هست، تحویل بگیرد و به سمت مقصد آن را منتقل کند.
همه‌ی جزییات و اطلاعات مربوط به بار باید درون بارنامه موجود باشد، وگرنه آن سند وجاهت ندارد و شخص نمی‌تواند با استفاده از آن بار را از انبار یا مکان بار تحویل بگیرد.
بارنامه از چه زمانی وارد ادبیات حمل و نقل شد؟
زمان تخمینی ظهور بارنامه به قرن 11 میلادی برمی‌گردد. در آن زمان برای حمل و نقل بار اسنادی شبیه بارنامه بین طرفین تنظیم می‌شد که اسناد متقن آن کاوش‌های باستان‌شناسی به طور دقیق پیدا شده است. تجارت با کشتی یکی از صنایع مهم و حیاتی آن زمان بوده است. حاملان بار و افراد دارای بار، برای ثبت رسمی جزییات حمل بار، سندی را بین خودشان می‌نوشتند و آن را هر دو طرف امضا می‌کردند تا اعتبار داشته باشد.
ظهور قوانین رسمی برای ثبت بارنامه، برای اولین بار در سال 1350 میلادی تدوین شد و افراد باید برای تنظیم بارنامه از این قوانین پیروی می‌کردند. همچنین ظهور این قوانین باعث ایجاد راهی شد که بتوان بارنامه‌های اصل را از موارد قلابی تشخیص داد.
چرا باید بارنامه بگیریم؟
بعد از اینکه با بارنامه و تاریخچه آن آشنا شدید، باید به این سوال پاسخ دهیم که چرا باید بارنامه بگیریم که سوال بسیار مهم و حیاتی است.
- دلیل مالکیت
بارنامه به طور دقیق مشخص می‌کند که صاحب بار حمل شده چه کسی است و در صورتی بروز مشکل می‌تواند جهت مشخص کردن فرد صاحب بار کمک کننده باشد. - توانایی پیگیری حقوقی
همان‌طوری که قبلا اشاره کردیم، بارنامه سندی حقوقی است، به همین دلیل به صاحب بار امکان می‌دهد تا در صورت خسارت دیدن بار یا سرقت آن اقدام به شکایت و پیگیری حقوقی کند و خسارت خودش را جبران کند. - نشان و رسید کالا
بارنامه در واقع رسید کالای است که از مبدا به سمت مقصد ارسال شده است.
بارنامه چند نوع مختلف دارد؟
بارنامه دارای چند نوع مختلف است که در این قسمت به بیان این انواع می‌پردازیم و آن‌ها را برای شما توضیح مختصر و مفید می‌دهیم.
- بارنامه دریایی
برای حمل و نقل باری توسط کشتی، باید شما بارنامه دریایی دریافت کنید و بدون آن اجازه جابه‌جایی آن به وسیله کشتی یا هر وسیله دیگری در دریا را ندارید. - بارنامه هوایی
جابه‌جایی بار از طریق پرواز‌های هوایی تنها با داشتن بارنامه هوایی امکان‌پذیر است و بدون داشتن آن گیت پرواز، بار شما را قبول نمی‌کند. - بارنامه راه‌آهن
راه‌آهن یکی از راه‌هایی است که از طریق آن بارهای زیادی جابه‌جا می‌شود که برای استفاده از آن باید حتما بارنامه راه‌آهن دریافت کنید. - بارنامه حمل با کامیون
کامیون وسیله‌ای است که بیشترین میزان بار موجود در کشور را جابه‌جا می‌کند. این کامیون هنگامی که به پلیس راه می‌رسند، باید بارنامه حمل با کامیون بار خودشان را نشان دهند تا توقیف نشوند. - بارنامه سراسری
شما می‌توانید با گرفتن بارنامه سراسری، بار خودتان را از سه طریق حمل با کشتی، قطار و کامیون جابه‌جا کنید و مجوز این کار را دارید.
ویژگی‌های بارنامه به چه صورتی باید باشد؟
بارنامه معتبر باید دارای ویژگی‌هایی باشد تا از نظر قانون تایید شود. در این قسمت قصد داریم به بررسی این ویژگی‌ها می‌پردازیم.
وجود نام شرکت صادر کننده بارنامه
در بارنامه باید نام شرکت صادر کننده بارنامه باید موجود باشد. کرایه حمل و نقل مورد دیگری است که باید در این سند موجود باشد. داشتن پروانه عبور از مبادی ترافیکی برای شرکت صادر کننده بار الزامی است. بارنامه صادر شده باید از بیمه مسولیت برخوردار باشد تا در صورت بروز اتفاق یا حادثه‌ای فرد تحویل دهنده بار بتواند مابه ازای خسارتش را به طور دقیق دریافت کند و از نظر مالی ضرر نکند.
وجود مشخصات بار و فرستندگان
مورد بعدی که در بارنامه باید وجود داشته باشد، مشخصات بار و فرستندگان آن به طور کامل است. باید در بارنامه آدرس دقیق و شماره تلفن کسی که بار را تحویل می‌دهد، ثبت شده باشد. همچنین لازم است که ابعاد بار، وزن آن و محتویات داخل جعبه‌های احتمالی به طور دقیق ثبت شوند تا بار به طور کامل در مقصد چک شود و در صورت نقصان پیگیری گردد.
وجود مشخصات گیرندگان بار
مشخصات گیرندگان بار مورد سومی است که باید در بارنامه قید شود تا هنگامی که بار به مقصد رسید، فرد دیگری آن را تحویل نگیرد. گیرنده باید در موعد دقیق برای دریافت بار بیایید، وگرنه شرکت باربری می‌تواند حق توقف ساعتی دریافت کند. گیرنده باید کرایه راننده و شرکت باربری را به طور کامل پرداخت کند و بعد از آن می‌تواند بار را تحویل بگیرد.
وجود مشخصات راننده
مشخصات راننده نیز باید به طور دقیق و کامل در بارنامه قید شود تا از سرقت یا اتفاق‌های دیگر که باعث نرسیدن بار به دست گیرنده می‌شود، جلوگیری کند. این اطلاعات شامل شماره شناسنامه، کدملی، محل سکونت، شماره گواهینامه، محل صدور کارت هوشمند و دفترچه کار راننده اول و دوم می‌شود.
راننده باید بارنامه را در مقصد به همراه داشته باشد تا بتواند هزینه حمل و نقل بار را دریافت کند. همچنین باید در هنگام پیاده‌کردن آن و تحویل بار به گیرنده به صورت شخصی حضور داشته باشد و بار تحویل گیرنده بدهد.
بارنامه را به طور کامل بشناسید
بارنامه سندی است که بین طرفین تحویل دهنده بار و فرد حمل کننده آن تنظیم می‌شود تا جزییات و موارد مربوط به بار به طور دقیق و کامل برای طرفین و طرف سوم مشخص باشد و مشکل یا تناقضی در این میان به وجود نیایید. بارنامه باید به طور دقیق طبق قانون باشد تا در مراجع رسمی معتبر و قابل استناد باشد.
