ورود به این بحث را با یک مثال ساده شروع می‌کنیم؛ اگر مالک یک خودروی شخصی باشید، شاید تاکنون به تاثیر بسیار نوسانات فشار و دما بر طول عمر لاستیک خودروی خود توجه نکرده باشید. نکته‌ای به ظاهر ساده که در بحث نگهداری وسیله نقلیه شما جایگاه ویژه‌ای دارد. حال اگر از دید یک مدیر ناوگان حمل و نقل که شاید صدها وسیله نقلیه را تحت کنترل دارد به این موضوع نگاه کنید، در آن صورت تاثیر و اهمیت فشار مناسب لاستیک و نقش آن در هزینه‌های مربوط به تعمیر و نگهداری خودروهای تحت اختیار دو چندان جلوه خواهد کرد. این موضوع بسته به اندازه و حجم بار وسیله نقلیه موجود در ناوگان می‌تواند تا میلیون‌ها تومان در هزینه‌های سالیانه نگهداری صرفه‌جویی نماید.
اینترنت اشیا یکی از فناوری‌هایی است که با در اختیار قرار دادن راه‌حل‌های ویژه از طریق اجرای فعالیت‌های پیشگیرانه و حمایتی در افزایش بهره‌وری ناوگان، راحتی، ایمنی و بهبود هزینه‌های ناوگان حمل و نقل موثر است.نکته‌ای که مدیریت پیشگیرانه تعمیر و نگهداری خودرو تنها یکی از ابعاد آن است. اما چه راه‌حل‌های دیگری در صورت استفاده از این فناوری در مدیریت ناوگان پیش روی ماست؟ بحث را با تعریف کوتاهی از این مبحث آغاز می‌کنیم.
اینترنت اشیا چیست؟
طبق تعریف اینترنت اشیا یک سیستم یکپارچه ومتصل از انواع وسایل رایانه‌ای، تجهیزات دیجیتال و مکانیکی، افراد و اشیا با کد شناسه‌ای خاص هستند که قابلیت انتقال وبه اشتراک گذاری اطلاعات را بر روی یک شبکه از طریق اینترنت را دارند.
اتصال اشیا از این طریق و استفاده از سنسورها ویژگی خاصی را ایجاد می‌کند که در آن اشیا امکان تعامل با سایر اشیا را بدون مداخله انسانی خواهند داشت. به عبارتی دیگر اینترنت اشیا دنیایی هوشمند را پیش روی شما قرار خواهد داد که در صورت استفاده و بکارگیری آن می‌توان انقلابی در صنایع مختل ایجاد کرد. انقلابی که البته مدت بسیاری است آغاز شده است. طبق آمار بازار استفاده از اینترنت اشیا در جهان تا پایان سال 2020 میلادی به میزان 28/8 میلیارد دلار بوده است که این موضوع نکته قابل توجهی است.
راه‌حل‌های اینترنت اشیا در مدیریت ناوگان حمل و نقل
مدیران ناوگان حمل و نقل منابع و سرمایه بسیاری را برای مدیریت موثر دارایی‌های خود صرف می‌کنند تا از عملکرد مطلوب آنها در بالاترین سطح استاندارد ایمنی اطمینان حاصل کنند. نکاتی که اینترنت اشیا تا حد بسیاری در تامین آنها نقش دارد. کافی است تنها به این 5 مورد توجه کنید تا انقلابی که این فناوری در مدیریت ناوگان ایجاد کرده است را بیشتر درک کنید:
1-کنترل و مدیریت راننده و شرایط رانندگی در جاده
نگرانی یک مدیر ناوگان در خصوص رفتار راننده، ایمنی رانندگی است. یعنی رعایت مقررات و تصمیمات راهبردی که از طریق مدیر ناوگان به راننده در حین سفر ابلاغ می‌شود. در این راستا اینترنت اشیا راه‌حل‌های زیر را ارایه می‌دهد:
-
آنالیز و پیش‌بینی شرایط آب و هوایی جاده:
با نصب سنسورهای آب و هوا در خودرو، مرکز کنترل می‌تواند آنالیز دقیقی از شرایط واقعی آب و هوایی مسیر جهت اصلاح بلادرنگ رفتار راننده در حین حرکت و ارایه دستورات لازم به وی جهت اعمال موارد لازم را داشته باشد.
-
آنالیز شرایط داخل خودرو:
جهت اطمینان از اینکه راننده با مسئولیت‌پذیری وبالاترین عملکرد، فعالیت خود را به انجام می‌رساند، اینترنت اشیا امکانی را فراهم می‌آورد تا رفتار شتابزده و خارج از عرف راننده را کنترل و نظارت کنید. با در اختیار داشتن داده‌های لازم و آنالیز به موقع آنها امکان نظارت بر رفتار رانندگان و تحلیل الگوهای رانندگی آنها فراهم می‌شود.
2-تعمیر ونگهداری خودرو
به طور حتم مدیریت ناوگان بدنبال حفظ طول عمر و کاهش هزینه‌های مربوط به ناوگان خود در این خصوص است. در صورت استفاده از اینترنت اشیا کنترل موارد زیر امکان پذیر می‌گردد:
-
تعمیر و نگهداری پیشگیرانه وسیله نقلیه:
از طریق ارایه اطلاعات لازم در خصوص فشار باد لاستیک، باطری ماشین، سلامت موتور و سایر موارد حیاتی. این موارد از طریق کدهای استاندارد تشخیصی مشکلات موتور را پیش از بروز و آشکار شدن آن به شما نشان می‌دهد.
-
تعمیر و نگهداری از راه دور:
در صورت لزوم می‌توانید سلامت و ایمنی دارایی‌ها و تجهیزاتی که بصورت دوره‌ای در بازدید فیزیکی بروزرسانی نشده‌اند را مونیتور کنید.
3-بهبود بهره‌وری سوخت
سبک رانندگی و رفتار راننده تا حد بسیاری بر بازده سوخت تاثیرگذار است. بعنوان مثال مواردی نظیر روشن بودن غیر ضروری خودرو، الگوهای شتاب دهنده یا کاهش دهنده سرعت، میزان سرعت متوسط و …نکاتی تاثیرگذار در این میان هستند. با استفاده از اینترنت اشیا مدیر ناوگان می‌تواند از طریق داده‌های دریافتی سنسورها، ردیابی لازم را انجام داده و دستورات لازم جهت بهبود بهره‌وری سوخت را به راننده اطلاع‌رسانی نماید.
4-اتوماسیون
اینترنت اشیا برای مدیر ناوگان این امکان را فراهم می‌کند تا فرایندهای مختلف و برنامه‌ریزی سفر خودروهای تحت نظارت را به صورت خودکار انجام دهد. بعنوان مثال در صورت خرابی خودرو، اعلان خودکار به خودروهای یدک کش و یا نزدیکترین ایستگاه تعمیرات ارسال می‌شود.
5-فعالیت سازگار با محیط زیست
اگر بعنوان یک مسئولیت اجتماعی بدنبال روش‌هایی برای کاهش دی‌اکسید کربن و آلایندگی ناوگان خود هستید تا حداکثر سازگاری با محیط زیست را داشته باشد، سرمایه‌گذاری در اینترنت اشیا بهترین راهکار است. با بکارگیری این فناوری زمان هدر رفت سوخت در هنگام عدم فعالیت خودرو کاهش می‌یابد و می‌توانید اطمینان حاصل کنید که تنها در صورت لزوم سوخت مصرف می‌شود. این موضوع می‌تواند به معنای بهینه‌سازی مسیرهای عبوری برای جلوگیری از اتلاف بنزین در حین ترافیک یا نظارت بر الگوی رفتاری راننده برای بهینه‌سازی مصرف سوخت توسط وی باشد.
قابلیت‌های کلیدی اینترنت اشیا در مدیریت ناوگان
بر اساس 5 مورد اشاره شده فوق قابلیت‌های کلیدی اینترنت اشیا در مدیریت ناوگان را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- انجام عملیات کارآمد با تعمیر و نگهداری بهینه و عملیات موثر پشتیبانی
- تطابق مناسب‌تر ناوگان با شرایط آب و هوایی محیطی و مقررات ایمنی رانندگی در این شرایط
- بهبود بهره‌وری سوخت از طریق تعیین مسیرهای بهینه و همچنین مدیریت نگهداری خودرو
- حفظ سلامت و ایمنی وسایل نقلیه از طریق نگهداری پیشگیرانه
- افزایش شفافیت کلی کسب و کار از طریق ارایه گزارشات و ردیابی بهینه خودرو
- افزایش رضایت کارفرما از طریق تحویل به موقع و با کیفیت حمل بار
- بهبود برنامه‌ریزی عملیاتی، بهبود مدیریت زمان، تسهیل فرایندها
اینترنت اشیا انقلابی غیر قابل چشم پوشی
راه‌حل‌های اینترنت اشیا در مدیریت ناوگان در خدمت حرکت این صنعت به سمت ناوگانی یکپارچه است. دنیایی که در آن می‌توانید خودروی خود را در حین سفر و ماموریت از راه دور ردیابی و نظارت کنید؛ به نحوی‌که ایمن‌ترین و کارآمدترین مسیر را برای این منظور انتخاب نمایند.
نظارت و مونیتور الگوی رانندگی و مشخص‌سازی رفتارهای پر خطر تا تلاش برای همگام شدن ناوگان با مسئولیت‌های زیست محیطی که در نهایت کاهش هزینه‌ها و حفظ دارایی‌های فیزیکی ناوگان تحت سرپرستی را بدنبال خواهد داشت.
همه اینها مواردی هستند که هم اینک نیز انقلابی در صنعت حمل و نقل ایجاد کرده‌اند، فرصت‌هایی که بویژه با پیشرفت و کاربرد روزافزون فناوری‌های دیجیتال در سال‌های پیش‌رو بیش از پیش نیز چشمگیرتر خواهند شد. در یک کلام اینترنت اشیا انقلابی است غیر قابل چشم‌پوشی که کاربرد آن در این صنعت و صنایع دیگر باید در اولویت برنامه‌های هر سازمانی قرار گیرد.
