در دنیای پیچیده لجستیک و مدیریت زنجیره تامین، شرکت‌های کریر سرویس و فورواردرها دو بازیگر کلیدی هستند. این دو نقش مهمی در تضمین انتقال کالا به شکل کارآمد و یکپارچه از مبدا به مقصد بر عهده دارند. با این حال درک تفاوت بین آن‌ها برای کسب و کارهایی که به دنبال بهینه‌سازی عملیات زنجیره تامین خود هستند، بسیار اهمیت دارد. در این مطلب بعد از تشریح کامل وظایف این شرکت‌ها، نحوه عملکرد و نقش آن‌ها در اکوسیستم لجستیک، تفاوت هر یک را نیز بررسی می‌کنیم.
شرکت کریر سرویس چیست و چه وظایفی دارد؟
شرکت‌های کریر به‌صورت تخصصی وظیفه حمل فیزیکی کالا را از مبدا به مقصد در یک مسیر انتخابی با نرخ‌های مشخص بر عهده دارند. این شرکت‌ها محموله و بارها را با استفاده از وسایل نقلیه شخصی و تحت مالکیت خود به نقطه دیگر انتقال می‌دهند. نحوه حمل کالا توسط شرکت‌های کریر سرویس در پنج دسته زیر تقسیم‌بندی می‌شود:
- حمل و نقل جاده‌ای: استفاده از کامیون برای حمل کالا در مسیرهای کوتاه تا متوسط
- حمل و نقل دریایی: استفاده از کشتی برای حمل بین‌المللی کالا بین کشورها و قاره‌ها
- حمل و نقل هوایی: استفاده از هواپیما برای تحویل سریع محموله‌های حساس به زمان
- حمل و نقل ریلی: استفاده از قطار برای حمل کالاهای حجیم و فله در مسافت‌های طولانی
- حمل و نقل ترکیبی: استفاده از چندین وسیله نقلیه مانند قطار، هواپیما، کشتی، کامیون برای موثرتر کردن حمل کالا
در حقیقت از آنجا که تخصص اصلی شرکت‌های کریر بر انتخاب وسیله نقلیه مناسب متناسب با نوع کالا است، قادر هستند راه‌حل‌های لجستیکی ویژه‌ای مانند کامیون‌های یخچال‌دار برای مواد فسادپذیر یا کانتینرهای مختلف بر اساس حجم و اندازه کالا را به مشتریان خود ارائه کنند. شرکت‌های کریر سرویس به‌صورت اختصاصی بر حمل و نقل ایمن کالا تمرکز دارند و دخالتی در مدیریت عملیات حل نمی‌کنند.
وظایف اصلی شرکت کریر سرویس
وظایف شرکت‌های کریر سرویس در دسته‌های اصلی زیر تقسیم‌بندی می‌شود:
- بارگیری و تخلیه: اطمینان از بارگیری و تخلیه ایمن و مناسب کالا در مبدا و مقصد
- حمل و نقل: جابجایی کالا از یک نقطه به نقطه دیگر با استفاده از کامیون، کشتی، هواپیما یا قطار بر حسب مسافت، هزینه، زمان، ماهیت محموله
- تحویل به موقع: رعایت برنامه زمان‌بندی و اطمینان از تحویل به موقع کالا در مقصد با هدف جلب اعتماد و رضایت مشتری
- تامین ایمنی: محافظت کالا در برابر آسیب یا سرقت در حین حمل و نقل از طریق بسته‌بندی ایمن، ردیابی و در نظر گرفتن پوشش بیمه‌ای
- نظارت بر مستندات حمل: رسیدگی بر مستندات لازم مانند بارنامه و ارائه کامل مدارک متناسب با قوانین و آیین‌نامه‌ها
انواع شرکت‌های کریر سرویس
در عملیات لجستیک سه نوع کریر سرویس تعریف می‌شود:
- کریر سرویس‌های قراردادی: این شرکت‌ها با انعقاد قراردادهای طولانی مدت خدمات حمل کالا برای یک یا چند مشتری خاص را انجام می دهند. کریر سرویس‌های قراردادی خدمات سفارشی‌سازی شده‌ای را با توجه به نوع قرارداد خود به مشتریان ارائه می‌کنند.
- کریر سرویس‌های عمومی: این شرکت‌ها برای چندین شخص، کارفرما یا عموم مردم خدمات حمل و نقل ارائه می‌کنند. کریر سرویس‌های عمومی گزینه‌ای مطمسن برای کسب و کارهایی هستند که به خدمات جابجایی کالا به‌صورت مداوم نیاز دارند.
- کریر سرویس‌های خصوصی: این دسته به‌صورت انحصاری خدمات حمل کالا را فقط برای یک مشتری خاص انجام می‌دهند. کنترل کریر سرویس‌های خصوصی بر فرایند حمل بیشتر است اما معمولا سرمایه‌گذاری قابل توجهی برای ایجاد زیرساخت‌ها و منابع خود انجام می‌دهند.
شرکت فورواردر چیست و چه وظایفی دارد؟
فورواردرها به‌عنوان یک واسط بین فرستنده و شرکت‌های کریر سرویس عمل می‌کنند و نقش محوری در مدیریت لجستیک یک محموله دارند. وظایف اصلی این شرکت‌ها تمرکز و نظارت بر حمل ایمن محموله در کمترین زمان و هزینه با انتخاب بهترین روش حمل و نقل است. مهم‌ترین وظایف فورواردها را می‌توان به شرح زیر دسته‌بندی کرد:
- برنامه‌ریزی لجستیک: برنامه‌ریزی کارآمدترین مسیر و روش حمل و نقل با در نظر گرفتن عواملی مانند هزینه، زمان،ماهیت محموله
- رسیدگی به اسناد و مدارک حمل: تنظیم و نظارت بر تهیه مدارک مورد نیاز برای حمل و نقل مانند اسناد گمرکی، بارنامه، مجوز صادرات و واردات
- انتخاب شرکت کریر سرویس: مذاکره با کریرها در مورد نرخ جابجایی کالا، بررسی اعتبار و شهرت شرکت، مذاکره و رزرو شرکت کریر
- بسته‌بندی: جمع‌آوری، بسته‌بندی و یکپارچه‌سازی محموله‌ها از نقاط مختلف
- ردیابی محموله: ردیابی و مشاهده وضعیت محموله در هر لحظه حین مسیر و اطلاع‌رسانی آن به مشتری
- بیمه کردن محموله: بیمه کردن محموله برای محافظت آن در برابر آسیب یا جبران خسارات وارده حین مسیر حمل و نقل
تفاوت شرکت کریر سرویس و فورواردر چیست؟
هر چند شرکت‌های کریر و فورواردر هر دو هدف نهایی تحویل ایمن و به موقع کالا مطابق با مقررات حمل و نقل و جلب حداکثری رضایت مشتری را بر عهده دارند، اما نوع مسئولیت در فرایند لجستیک، ارتباط با مشتری و مالکیت دارایی آن‌ها متفاوت است:
- مالکیت دارایی‌ها: کریرها مالک وسایل نقلیه مورد استفاده در حمل و نقل هستند. در حالی‌که فورواردها بوسیله همکاری مشترک با کریر سرویس‌ها صرفا هماهنگی و نظارت بر فرایند حمل و نقل را انجام می‌دهند و دارایی خاصی تحت مالکیت آن‌ها نیست.
- نوع وظایف و مسئولیت‌ها: یک شرکت کریر سرویس فقط متصدی حمل فیزیکی و جابجایی ایمن و به موقع کالا است. اما تمرکز اصلی فورواردر بر لجستیک، تنظیم اسناد و نظارت بر فرایند حمل و نقل بدون دخالت بر جابجایی کالا قرار دارد.
- ارتباط با مشتری: فورواردرها به‌عنوان واسط بین فرستنده کالا و کریر سرویس، ارتباط مستقیم با مشتری ندارد. وظیفه آن‌ها تنها تسهیل فرایند لجستیک با استفاده از تخصص پرسنل شرکت است. در حالی‌که کریرها معمولا ارتباط مستقیم با کارفرما و مشتریان متقاضی حمل کالا دارند.
- سطح تخصص: شرکت‌های فوروارد متخصص حل چالش‌ها و پیچیدگی‌ها به‌خصوص در تجارت بین‌المللی، تنظیم اسناد مربوط و مقررات گمرکی هستند و به‌نوعی فعالیت‌های نرم و مغزافزاری فرایند حمل را انجام می‌دهند. اما حیطه اصلی تخصصی کریرها حمل فیزیکی کالا، بهینه‌سازی مسیر و تضمین ایمنی جابجایی است.
کریر سرویس و فورواردر دو دنیای مختلف اما مکمل
در دنیای مدیریت زنجیره تامین فورواردرها و شرکت‌های کریر سرویس دو بازیگر متفاوت اما مکمل یکدیگر هستند. کریرها با تمرکز بر جابجایی فیزیکی کالا و فورواردرها با تکیه بر عملیات نظارتی و لجستیک، هماهنگی و تنظیم مستندات، هر یک فرایند حمل و نقل ایمن کالا را در کنار یکدیگر تضمین می‌کنند. درک تفاوت این دو و استفاده از نقاط قوت این دو شرکت به کسب و کارهای کمک می‌کند تا با بهترین انتخاب، از جابجایی ایمن و کارآمد کالاهای خود اطمینان حاصل کنند.
مراجع:
