افزایش انتظارت مشتریان در کنار بازار رقابتی صنعت خودرو در جهان باعث شده که مدیران فعال در این حوزه نحوه مدیریت و استراتژی فعالیت خود را تغییر دهند. در حال حاضر شرکت‌های خودروساز مدت‌هاست که از فناوری اطلاعات برای افزایش بهره‌وری، دستیابی به بازارهای جدید و همچنین بهینه کردن زنجیره تامین خود استفاده می‌کنند. اما افزایش روزافزون انتظارات مشتریان نیاز به جهت‌گیری‌های جدید و تغییر واکنش خودروسازان را بیشتر کرده است.
آنچه شرکت‌های پیشروی دنیا در این صنعت انجام می‌دهند، داشتن یک استراتژی منسجم برای ادغام عناصر دیجیتال در سازمان خود با هدف تغییر موفق مدل‌های کسب و کار است. به نحوی‌که این تغییر در برخی موارد حتی مسیر جدیدی برای کل صنعت خودروی جهان تعیین کرده است. اما این تحول دیجیتال بر چه بخش‌هایی از صنعت خودرو و چگونه تاثیر داشته است و محرک‌ها و چالش‌های آن کدامند؟
محرک‌ها و چالش‌های تحول دیجیتال در صنعت خودرو
برخی از محرک‌های کلیدی برای دیجیتالی شدن اکوسیستم خودرو عبارتند از:
افزایش فشار بر کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت
ساختارهای هزینه‌ای موجود در زنجیره تامین صنعت خودرو، نیاز به صرفه‌جویی را ضروری می‌کند. از این رو تولیدکنندگان این صنعت به سیستم‌های تولید به موقع (JIT) که موجب کاهش هزینه‌ها و بهبود عملیات زنجیره تامین می‌شود توجه ویژه‌ای دارند. دیجیتالی شدن زنجیره تامین نه تنها عامل بهبود کارآیی عملیات است، بلکه قابلیت ردیابی و شفافیت در عملیات را نیز افزایش می‌دهد.
علاوه بر این در سیستم‌های معمول وجود خطاها در کنترل کیفیت دستی و تضمین کیفیت می‌تواند بر هزینه‌ها و کیفیت محصولات تاثیر بگذارد. این در حالیست که پیاده‌سازی راه‌حل‌های دیجیتالی مانند تعمیر و نگهداری پیش‌بینی‌کننده، نظارت و زمان توقف تولید را کاهش داده و عملیات تولید را بهینه می‌کند.
تحول دیجیتال و توسعه محصولات ایمن و دوستدار محیط زیست
در سال‌های اخیر خودروسازان در سطح جهان چالش‌های بسیاری را بابت ایمن و پایدار کردن حمل و نقل و بویژه مبارزه با آلودگی هوا، ترافیک، تغییرات آب و هوا و ایمنی مسافران داشته‌اند. مواردی که با توسعه راه‌حل‌های دیجیتال و هوشمند قابل حل هستند. به عنوان مثال افزایش سریع استفاده از فناوری‌های دیجیتال مانند:
- خودروهای متصل و اشتراکی
- انواع حسگرها، پردازش دیجیتال داده‌های حسگرها، یادگیری ماشینی
- فناوری‌های نظارت بر خودرو با هدف اطمینان از عملکرد بهینه
همه این ابتکارات گام‌های بلندی در مسیر تحول دیجیتالی صنعت خودرو هستند که بر پایه نیازهای موجود شکل گرفته‌اند. در حال حاضر توسعه مفاهیمی مانند شهرهای هوشمند و سیستم‌های حمل و نقل هوشمند در دنیای دیجیتال شتاب بیشتری گرفته است. همچنین در خودروسازی‌های جهان الزاماتی برای پذیرش فناوری‌هایی مانند ترمز اضطراری خودکار، چراغ‌های جلوی بدون تابش نور خیره کننده هم وجود دارند که تولیدکنندگان این صنعت را به سمت توسعه قابلیت‌های دیجیتال خود سوق می‌دهند.
تحول دیجیتال، پایداری و ایجاد یک اکوسیستم شفاف
نیاز روزافزون صنایع جهان به پایداری و مسئولیت‌پذیری بیشتر در این حوزه باعث دیجیتالی شدن زنجیره‌های تامین در خودروسازی می‌شود. به عنوان مثال در زنجیره تامین کبالت برای باتری‌های خودرو، تولید کنندگان شروع به استفاده از ابزارهای دیجیتالی کرده‌اند تا روش‌های استخراج مواد اولیه مغایر با اصول زیست محیطی را حذف کنند. بکارگیری فناوری‌هایی مانند بلاک چین و هوشمندسازی بیشتر قراردادها و فرایندها همگی در جهت دستیابی به این هدف و شفافیت اکوسیستم موجود در صنعت خودرو طراحی شده‌اند.
تحول دیجیتال، پیچیدگی محصولات و پویایی بازار در حال تغییر
فناوری‌های جدید و تحول دیجیتال عاملی در جهت کاهش چرخه‌های تولید محصول مبتنی بر تغییر سریع نیازهای مشتریان و مصرف‌کنندگان هستند. ظهور ویژگی‌های جدید در خودروها مانند نحوه مونیتورکردن مسافران، استفاده مناسب از داده‌های دریافتی و سایر خدمات دیجیتال و متصل، تبدیل به محرک ایجاد ارزش در صحنه رقابت کنونی صنعت خودرو شده اند.
به عبارتی در حال حاضر روندهای کنونی فناوری باعث ایجاد مدل‌های کسب و کار جدید و شتاب‌گیری تحول دیجیتال در این صنعت شده اند. از جمله این روندها که به افزایش دیجیتالی شدن اکوسیستم خودرو کمک می‌کنند، عبارتند از:
خودروهای خودران: این فناوری امکان بکارگیری هوش مصنوعی در آینده صنعت حمل و نقل را فراهم می‌کند. یادگیری ماشینی و شبکه‌های عصبی عمیق، ارایه محصولات و خدمات دیجیتال به بازار صنعت خودرو را راهبری و افزایش خواهند داد. ایجاد جریان‌های درآمدی جدید مانند روبوتاکسی‌ها یا تاکسی‌های برقی هوشمند تا سال 2030 سهم بالایی را در این صنعت خواهند داشت.
شهرهای هوشمند: شهرهای هوشمند با افزایش کاربرد سنسورها و فناوری اینترنت اشیا ارتباط خودروها با هر آنچه ممکن است را فراهم می‌سازند. موضوعی که به عنوان یک ابزار مسیریابی نوین ترافیکی در نهایت افزایش ایمنی، کاهش آلودگی زیست محیطی و کم شدن حجم ترافیک در شهرها را در پی دارد.
خدمات پویای حمل و نقل: حمل و نقل اشتراکی به طور صعودی در دهه‌های آینده افزایش خواهد یافت. موضوعی که عامل اصلی روی آوردن عموم مردم به آن توسعه استفاده از شبکه‌های اینترنتی، افزایش جمعیت و محدودیت‌های زیر ساخت‌های حمل و نقل در شهرها است.
اقتصاد اشتراکی: این موضوع عاملی در جهت افزایش سودآوری مدل‌های سنتی از طریق تطابق آن‌ها با مدل‌های پویا و مدرن منطبق با سناریوهای تامین تقاضا است. اقتصاد اشتراکی، مدل‌های پویا و نوآورانه‌ای را در صنعت خودرو ایجاد می‌کند که باعث ایجاد راه‌حل‌های جدید و خاص در مسیر حمل و نقل اشتراکی، زیرساخت‌های فیزیکی و الگوهای حمل و نقل یکپارچه خواهد شد.
حمل و نقل سبز: صنعت خودروسازی به سمت استفاده از سوخت‌های جایگزین و سبز با هدف کاهش آلودگی محیط زیست و مصرف کمتر سوخت‌های فسیلی به دلیل کمبود آن‌ها در حرکت است. در حال حاضر بسیاری از صاحبان این صنعت سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در فناوری‌های مرتبط و بویژه خودروهای الکتریکی کرده‌اند.
آینده زنجیره ارزش دیجیتال در صنعت خودرو
در آینده نزدیک و طی 5 سال آینده شاهد ظهور زنجیره تامین دیجیتال در صنعت خودرو خواهیم بود؛ چه بسا این موضوع هم اینک نیز اتفاق افتاده باشد. در حقیقت برای ذینفعان در این صنعت ضروری است که با ایجاد یک زنجیره تامین هوشمند و دیجیتال، کسب و کار و تجارت خود را در مسیر دیجیتالی شدن هدایت کنند.
زنجیره ارزش دیجیتال با کنار زدن روش‌ها و مدل‌های سنتی فعالیت، امکان توسعه کسب و کارهای پویا و انعطاف‌پذیری که آمادگی بیشتری برای مقابله با شرایط غیر قابل پیش‌بینی شده را دارند، فراهم می‌کند. در این میان لجستیک، تولید، مدیریت داده و تجزیه و تحلیل نقشی حیاتی دارند. با این وجود علی‌رغم وجود چندین فرایند کاغذ محور در ارتباطات دیجیتال بین ذینفعان، انعطاف‌پذیری، هوشمندی، برنامه‌ریزی، اطمینان از رعایت استانداردهای ذخیره‌سازی داده‌ها، تحویل دقیق فعالیت، مدیریت مناسب شرایط غیر قابل پیش‌بینی و اتصال یکپارچه، همه از فوایدی هستند که یک زنجیره دیجیتال می‌تواند در صنعت خودرو به ارمغان بیاورد.
لجستیک نیز بخش دیگری است که نقش مهمی در تضمین تولید مداوم و تکامل فرایندها و مدل‌های کسب و کار جدید در صنعت خودروسازی، که به سرعت در حال تغییر است، ایفا می‌کند. ذخیره‌سازی داده‌ها به صورت هوشمند که بخشی جدا ناپذیر از زنجیره تامین است، با تمرکز بر داده‌کاوی و تجزیه و تحلیل آن در انجام پیش‌بینی‌های آینده نگرانه بسیار نقش دارد. فرایندهای دیجیتال امکان ردیابی یکپارچه مواد را فراهم ساخته و در نتیجه آن تصمیم‌گیری‌های قوی‌تری را در سراسر زنجیره ارزش تسهیل می‌کند. همچنین امکان برنامه‌ریزی سریع، کنترل هزینه‌های فرصت در بازار و قابلیت دیدی وسیع در عملکردهای تجاری را فراهم می‌‌آورد.
همگام شدن با تحول دیجیتال ضرورتی انکارناپذیر
صنعت خودرو در جهان با یک تغییر بزرگ از طریق بکارگیری عملیات هوشمند و داده محور در کلیه بخش‌ها از جمله تولید، زنجیره تامین، فروش و بازاریابی و خدمات پس از فروش مواجه است. بر این اساس امروزه نیاز به سرعت بخشیدن در حوزه تحول دیجیتال با تمرکز بر راه‌حل‌های یکپارچه، مدیریت داده و تجزیه و تحلیل برای ایجاد ارزش افزوده از داده‌ها بیش از گذشته احساس می‌شود. بنابراین ضروری است که مدیران صنعت خودرو با تمرکز بر این موضوع و حرکت به سمت فناوری‌هایی مانند اتوماسیون، روباتیک پیشرفته، اینترنت اشیاء و مدیریت مناسب داده‌ها، کارآیی عملکرد فرایندهای خود را در سراسر زنجیره ارزش ارتقا دهند.
هر چند متاسفانه در صنایع خودروساز ی داخلی کمتر به موضوع دیجیتالی شدن توجه می شود؛ اما به‌طور حتم آینده این صنعت در صحنه رقابت متعلق به کسانی است که با بررسی نیازهای خود هر چه سریع‌تر در این مسیر حرکت کنند. پس همین حالا دست به‌کار شوید؛ چون هر لحظه که می‌گذرد، رقبای شما یک قدم جلوترند!
مراجع:
