خودرو های درون سوز با تکیه بر سه عامل هوا سوخت و جرقه نیروی سوخت را به نیروی مکانیکی تبدیل می کنند .
در هنگام احتراق در موتور های درون سوز به دلیل اینکه اکسیژن کافی برای اکسید کردن کربن به دی اکسید کربن و آب وجود ندارد گاز های سمی مانند مونو اکسید کربن و و اکسید های نیتروژن و هیدروکربن ها تولید می شوند . این گاز ها سمی هستند و به شدت برای محیط زیست و اکو سیستم مضر هستند .
مبدل کاتالیست یا کاتالیزور برای مهار کردن و کاهش دادن گاز ها و الاینده های سمی در خودرو استفاده می شود .
معمولا گاز های سمی بعد از عبور از کاتالیزور به دی اکسید کربن ، گاز نیتروژن و بخارات آب تبدیل می شود .
کاتالیزور در تمامی نوع خودرو ها و وسایل نقلیه سنگین شهری و غیر شهری مثل قطار ها کامیون ها اتوبوس ها و حتی ژنراتور ها استفاده می شود .
گاز های سمی که موتورخودرو تولید می کند
- اکسید های نیتروژن که شامل دی اکسید نیتروژن ، نیتروس اکسید ، پنتا اکسید و دی اکسید نیتروژن است که با ترکیبات آلی موجود در هوا واکنش می دهد و غباری از الودگی را ایجاد می کنند و به صورت مه دیده می شوند و آسیب زننده به گروه های حساس سنی ، افراد با بیماری های زمینه ای مانند آسم می باشند .
- هیدروکربن ها و مونواکسید کربن : مونو اکسید کربن شکل خطرناکی از گاز دی اکسید کربن است و هیدروکربن ها نیز به شدت برای کودکان خطرناک هستند و استنشاق مستقیم آن ها ممکنم باعث مرگ کودکان شود . همچنین این گاز ها برای گروه های حساس با بیماری های زمینه ای بسیار خطرناک است .
اجزای تشکیل دهنده کاتالیزور
ماده اصلی : ماده اصلی کاتالیزور از فلزات گرونی مانند رادیوم ، پلادیوم و پلاتین و یا ترکیبی از آن ها تشکیل شده است .
هسته : این قسمت ساختاری مانند لانه زنبور دارد و از جنس لایه های نازک سرامیک است که با آلمینییوم اکسید آغشته شده است .
قسمت هسته به دلیل ساختار لانه زنبوری خود باعث افزایش تماس و واکنش گاز های سمی با این قسمت می شود .
نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که به دلیل استفاده از فلزات گران قیمت در کاتالیزور ، قیمت این قطعه بالا می باشد و باید توجه داشت هنگام تعویض کاتالیزور این قطعه با اینکه فرسوده شده است ولی همچنان قیمتی است و باید دقت داشت که مکانیک مربوطه هزینه قطعه فرسوده را به مراجعه کننده برای تعویض این قطعه پس دهد.
محل نصب کاتالیزور
محل قرار گیری کاتالیست در قسمتی از مسیر اگزوز قرار دارد .
کاتالیزور را در مسیر اگزوز قرار می دهیم زیرا در این مسیر گرمای زیادی رد می شود و این امر سبب می شود که فرایند های اکسایش و کاهش به صورت صحیح انجام شود و همچنین قرار گرفتن کاتالیست در مسیر اگزوز به سرد شدن موتور نیز کمک می کند .
دلایل خرابی کاتالیزور
- سیستم جرقه زنی معیوب ( با معیوب شدن سیستم جرقه زنی دچار احتراق ناقص می شویم و میزان گاز های سمی ورودی به کاتالیزور بیش از حد معمول می شود )
- خرابی کوئل
- وارد شدن ضربه به کاتالیزور
- گرفتگی منافذ کاتالیزور در اثر کارکرد بالا
- خرابی واشر سر سیلندر ( در صورات خرابی واشر سر سیلندر اب روغن خودرو مخلوط شده و گاز سمی بیشتری تولید می شود که عمر مفید کاتالیست را کم می کند . )
- افزایش دمای شدید موتور در اثر خرابی های مثل اختلال در سیستم خنک کننده
- طول عمر کاتالیزور خودرو چقدر است ؟
- کاتالیزور هم مانند سایر قطعات خودرو دارای یک عمر مفید است
- میزان طول عمر کاتالیزور بسته به نوع خودرو (نوع آلایندگی های که تولید میکند)و
- نوع سوخت مانند گازوئیل و بنزین و کیفیت سوخت ها بستگی دارد .
نشانه های خرابی کاتالیزور خودرو
- افت شتاب خودرو ( می تواند دلایل متعدد دیگری هم داشته باشد )
- بد روشن شدن خودرو ( می تواند دلایل متعدد دیگری هم داشته باشد )
- بالا رفتن مصرف بنزین ( می تواند دلایل متعدد دیگری هم داشته باشد )
- بوی بد گاز های خروجی اگزوز ( می تواند دلایل متعدد دیگری هم داشته باشد )
- بالا بودن حد مجاز گاز های سمی ( می تواند دلایل متعدد دیگری هم داشته باشد )
- روشن شدن چرغ چک ( می تواند دلایل متعدد دیگری هم داشته باشد )
حذف کاتالیزور چه تاثیری بر عمل کرد خودرو دارد ؟
شاید شنیده باشید که بعضی از رانندگان راجع به برداشتن کاتالیزور خود صحبت می کنند و معتقد هستند که برای ماشین مفید است
باید اشاره کرد که برداشتن کاتالیزور باعث افزایش مقدار کمی از شتاب خودرو می شود ولی آلایندگی که ایجاد می کند به شدت قابل توجه است .
کاتالیزور خودرو نمی تواند صد در صد آلایندگی را تصفیه کند ولی چیزی حدود 90 درصد آن را فیلتر می کند و این امر باعث می شود که به محیط زیست و اکو سیستم منطقه خیلی اسیب کمتری وارد شود.
بدون وجود کاتالیزور و واکنش های احیا و اکسید، در خودرو ها و وسایل نقلیه الودگی هوای شهر به شدت افزایش یافته و برای انسان و حیوانات و محیط زیست به شدت خطرناک است .
نتیجه گیری
پس نتیجه میگیریم که کاتالیست یا کاتالیزور یک قطعه بسیار مهم است که به سلامتی انسان ها و هم به حفظ محیط زیست کمک بسزایی می کند.
1 دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید
سلام. اقا کاتالیزور بردارین بندازین کنار شتاب بهتر تنفس بهتر ماشین فقط تو دو سال اول خوب کار میکنه بعد پر اشغال میشه نمیزاره ماشین خوب نفس داشته باشه ولی دور نندازید قطعه با ارزشیه حتی خرابش کلی قیمت داره… یا علی