هوشمندسازی ناوگان‌های حمل و نقل یا همان استفاده از فناوری، نرم‌افزارها و ابزار پیشرفته برای ساده‌سازی مدیریت وسائل نقلیه سازمان‌ها و صنایع، امروزه به ابزاری کارآمد و پرکاربرد برای مدیران تبدیل شده است. استفاده از این فناوری به‌خصوص در حمل و نقل جاده‌ای به حدی بالا گرفته است که تنها در آمریکا از هر ۱۰ وسیله نقلیه، ۸ عدد آن از حسگرهای تلماتیک به‌عنوان راهکاری برای هوشمندسازی خودرو استفاده می‌کنند. هوشمندسازی تاثیر بسیاری در حفاظت موثرتر از وسائل نقلیه، کاهش تصادفات و تصمیمات بهتر مدیریتی در کلیه سازمان‌ها و صنایع مرتبط دارد. مدیریت هوشمند ناوگان در دنیای امروز به دلیل مقرون به صرفه بودن و پایداری طولانی مدت به یکی از اولویت‌های شرکت‌ها تبدیل شده است. در این مطلب به بررسی تعاریف، فواید و کاربردهای هوشمندسازی در صنایع مختلف می‌پردازیم.
هوشمندسازی ناوگان حمل و نقل چیست؟
مدیریت هوشمند ناوگان حمل و نقل رویکردی جامع با هدف استفاده از فناوری‌های پیشرفته برای یکپارچه‌سازی نظارت، تجزیه و تحلیل و بهینه‌سازی عملیات است. این راهکار نواورآورانه از ابزارهایی مانند ردیابی GPS، تلماتیک، دوربین‌ها، شتاب‌سنج‌ها، اینترنت اشیا و تجزیه و تحلیل آینده نگارانه برای ساده‌سازی جنبه‌های مختلف مدیریت ناوگان استفاده می‌کند. کلیه این تجهیزات، نرم‌افزارها و داده‌های حاصل از آن در نهایت به مدیریت بهتر ناوگان‌های حمل و نقل کمک می‌کنند.
طبق تحقیقات بین‌المللی انجام شده، بازار مدیریت هوشمند ناوگان حمل و نقل در جهان در سال ۲۰۱۹ دارای ارزشی معادل ۳۸۲۴۵ میلیون دلار بوده است و انتظار می‌رود این میزان تا سال ۲۰۲۷ به ۹۸۶۵۶ میلیون دلار برسد. در این میان حمل و نقل جاده‌ای بیشترین سهم از این فناوری را خواهد داشت. به این معنی که شرکت‌های فعال در این حوزه برای حفظ سطح رقابتی خود در بازار لازم است تا استفاده از هوشمندسازی را در برنامه‌های توسعه‌ای خود قرار دهند.
فواید هوشمندسازی ناوگان حمل و نقل
سیستم‌های هوشمند بخش مهمی از مدیریت و نظارت شرکت‌های حمل و نقل و لجستیک هستند. استفاده از این سیستم‌ها به مدیران ناوگان امکان افزایش کیفیت خدمات و حفاظت حداکثری از دارایی‌های شرکت یا همان تجهیزات را فراهم می‌کند. درک فواید و ویژگی‌های هوشمندسازی کمک بسیاری به تصمیم‌گیری آگاهانه برای کاربرد ان در ناوگان تحت سرپرستی خواهد بود. در این مطلب به بررسی ۵ مورد از مزایای آن می‌پردازیم.
۱. بهینه‌سازی مسیر و کاهش هزینه‌های عملیاتی
یکی از مهم‌ترین فواید هوشمندسازی، قابلیت استفاده از داده‌های وسیله نقلیه در لحظه و زمان واقعی برای بهینه‌سازی مسیرها است. انتخاب مسیرهای کارآمدتر برای سفرها و ماموریت‌های تعریف شده ناوگان، زمان توقف وسیله را به حداقل زمان ممکن می‌رساند و در عین حال مسافت طی شده کل را کاهش می‌دهد. همه این موارد در نهایت کاهش هزینه‌های عملیاتی را به دنبال خواهد داشت. از طرفی بهینه‌سازی مسیر و کاهش زمان در برخی سازمان‌ها و ماموریت‌ها مانند امدادرسانی می تواند نجات‌بخش جان بسیاری از افراد باشد.
۲. افزایش سطح ایمنی رانندگی
رفت و آمد دائمی رانندگان در جاده‌ها و حمل انواع کالاهای تجاری بین مبدا و مقصد نیاز به تامین حداکثری ایمنی در طول مسیر دارد. استفاده از سیستم‌های هوشمند این امکان را برای مدیران ناوگان فراهم می‌آورد که در صورت هر گونه رانندگی پر ریسک مانند سرعت یا شتاب بیش از اندازه، پیچ‌های ناگهانی هشدار لازم را به راننده ارسال کند. در نتیجه، نظارت کامل بر رفتار راننده ایمنی کاملی برای وسیله نقلیه و کالای حمل شده فراهم می‌آورد.
۳. افزایش طول عمر وسیله نقلیه
هوشمندسازی از طریق تجزیه و تحلیل داده‌های مربوط به وسائل نقلیه، قابلیت تعمیر و برطرف کردن ایرادات را پیش از بروز خرابی حین فعالیت امکان‌پذیر می‌کند. ورود داده‌های صحیح در مورد طول عمر مفید هر قطعه در وسیله نقلیه در صورت سر رسید آن زمان، اعلان لازم را به مدیر مربوط ارسال می‌کند و از این طریق دستور تعویض و جایگزینی قطعه مورد نظر صادر می‌شود. این موضوع طول عمر وسیله نقلیه را افزایش می‌دهد و در نتیجه بهینه‌سازی عملیات و افزایش عملکرد ناوگان را به دنبال دارد.
۴. مدیریت مصرف سوخت
در اختیار قرار دادن اطلاعات و داده‌های واقعی در مورد مسیرهای بهینه حرکت وسائل نقلیه و همچنین تعمیر به موقع قطعاتی که نقش اصلی در مصرف انرژی دارند، می‌تواند به مدیریت سوخت خودروها کمک بسیاری کند. ضمن اینکه داده‌های در دسترس مدیریت، امکان تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی مناسب در این خصوص را برای مدیریت فراهم می‌کند.
۵. کمک به تصمیم‌گیری‌های آگاهانه مدیریتی
ارائه گزارش‌های دقیق بر اساس داده‌های دریافتی از وسیله نقلیه ناوگان در طی عملیات، کمک موثری برای مدیر ناوگان در جهت برنامه‌ریزی بهتر و ترسیم چشم‌انداز آینده خواهد بود. ترکیب و تجزیه و تحلیل این داده‌ها بر پایه هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی روش‌های جدیدی را برای تنظیم گزارش‌های شخصی‌سازی شده بر حسب نظر مدیریت را فراهم می‌کند. همه این موارد می‌توانند منجر به تعامل بهتر با مشتریان و کارکنان شود.
کاربرد هوشمندسازی در صنایع و سازمان‌های مختلف
هر سازمان، شرکت و صنعتی که دارای وسائل حمل و نقل یا واحد لجستیک است می‌تواند از فواید هوشمندسازی در ناوگان خود استفاده کند. خودورهای حمل و نقل کالا و محموله‌های تجاری و توزیع، صنعت نفت و گاز، سازمان‌های امدادی و صنعت معدن از این دسته هستند.
توزیع و حمل و نقل جاده‌ای
شرکت‌های حمل و نقل و توزیع زمانی می‌توانند سوددهی مناسبی داشته باشند که ضمن پایین نگاه داشتن هزینه‌های جاری خود، برنامه‌ریزی مناسب و دقیقی برای حمل و تحویل کالا داشته باشند. هوشمندسازی ناوگان به این شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا با در دست داشتن اطلاعات دقیق در مورد مکان وسیله نقلیه، وضعیت لحظه‌ای آن، بهینه‌سازی مسیر، تعمیر و نگهداری به موقع و نظارت کامل بر رفتار راننده، عملکرد و بهره‌وری خود را افزایش دهند.
این موضوع در توزیع برخی کالاها مانند مواد غذایی و دارویی حساسیت بالاتری دارد. زیرا به دلیل فسادپذیری آن‌ها، هر گونه تاخیر در تحویل بار ناشی از تخلفات راننده یا خرابی ناگهانی خودرو در مسیر می‌تواند خسارات جبران ناپذیری مالی و البته اعتباری را به مالک آن وارد کند. بنابراین هوشمندسازی در توزیع کالاهای غذایی و دارویی بجز بحث بهبود کارایی از جنبه اعتمادسازی و افزایش اعتبار برای مشتریان اهمیت بالایی دارد.
صنعت نفت، گاز و پتروشیمی
شرکت‌های خدمات دهنده در صنعت نفت و گاز بیشتر موارد نیاز به واکنش سریع در شرایط اضطراری دارند. راهکارهای هوشمندسازی به آن‌ها این امکان را می‌دهد تا با کارآمد کردن وسائل نقلیه و حفظ آن‌ها در برابر خرابی‌های ناگهانی از طریق تعمیر و نگهداری پیشگیرانه، فعالیت را بهینه کنند. ضمن اینکه مدیریت مصرف سوخت، پیشگیری از تصادفات رانندگی با ایمن‌سازی و نظارت بر رفتار راننده و ردیابی لحظه‌ای محموله بروز اتفاقات ناخواسته را در این صنعت به حداقل می‌رساند. هوشمندسازی در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی در دنیای امروز بلیطی یک طرفه است که حرکت در مسیر آن باید هر چه سریع تر در نظر گرفته شود.
صنعت خودروسازی
هر چند همه کارخانجاتی که دارای واحد لجستیک هستند، می‌توانند از مزایای هوشمندسازی بهره ببرند، اما پیاده‌سازی این سیستم در صنعت خودروسازی بیش از سایر موارد قابل توجه است. تشخیص سرقت قطعات خودرو حین تولید، نصب سامانه‌های ردیابی هوشمند برای جلوگیری از سرقت خودرو و استفاده از ماژول‌های بهینه‌سازی مسیر یا تعمیر و نگهداری پیشگیرانه از جمله خدماتی است که تولیدکننده می‌توانند با نصب آن مزایای هوشمندسازی خودرو را به خریدار خود هدیه دهد.
معادن و راه‌سازی
تجهیزات و وسائل نقلیه در معادن و راه‌سازی، دارایی‌هایی گران قیمت هستند که هر گونه نقص در عملکرد آن‌ها می‌تواند فعالیت روزمره را دچار مشکل کند. نقش هوشمندسازی در جلوگیری از خرابی‌های ناگهانی وسائل نقلیه از طریق برنامه‌ریزی تعمیرات و نگهداری پیشگیرانه، جلوگیری از سرقت دارایی‌ها در صورت عبور از محدوده مجاز تعیین شده و نظارت بر رفتار راننده با هدف جلوگیری از رفتارهای پر ریسک، همگی در جهت حفظ این سرمایه‌ها غیر قابل انکار است. ضمن اینکه از تاثیر آن بر مدیریت مصرف سوخت و ارتباط مناسب بین پرسنل و مدیریت نمی‌توان گذشت. در نهایت اینکه هوشمندسازی ناوگان در معادن عامل اصلی و غیر قابل چشم‌پوشی در بهبود عملکرد کل است.
سازمان‌های امدادی
نجات زندگی افراد، شعار و هدف اصلی سازمان‌های امداد نجات است. بنابراین وسائل نقلیه فعال در این سازمان باید در بهترین وضعیت از لحاظ آمادگی بوده و در کوتاهترین زمان ممکن به مقصد اعزام شود. هوشمندسازی ناوگان می‌تواند با بهینه‌سازی مسیر و کاهش زمان اعزام وسائل نقلیه به محل با رعایت زمان طلایی در ماموریت‌ها، کارهای امدادی و نجات مصدومان را با بالاترین بهره‌وری به انجام رساند. ضمن اینکه برنامه‌ریزی تعمیر و نگهداری پیشگیرانه وضعیت سلامت خودروها را در بهترین حالت ممکن حفظ خواهد کرد. می‌توان گفت که هوشمندسازی ناوگان امدادی برابر با حفظ و نجات زندگی افراد است.
هوشمندسازی، راهی که گریزی از آن نیست
پیشرفت فناوری و سیستم‌های هوشمند امروزی به دلیل مزایای بسیار خود در کاهش زمان و هزینه به جزء اصلی سازمان‌ها و شرکت‌های حمل و نقل تبدیل شده‌اند. روند رو به رشد استفاده از آن‌ها در جهان نشان می‌دهد که قابلیت هوشمندسازی در بهبود کارآیی فرایندهای عملیاتی مختلف در حمل و نقل غیر قابل چشم‌پوشی است. در حقیقت سیستم‌های هوشمند در آینده عضو جداناپذیری از فعالیت‌های کلیه سازمان‌ها و صنایعی خواهند بود که خودرو و وسائل نقلیه بخش مهم عملیات آن‌ها است.
مراجع
